አስም በቤተሰብ ውስጥ ይሠራል?

አስም እና ሌሎች የአቶፒስ በሽታዎች በቤተሰብ ውስጥ ሊከሰቱ ይችላሉ, ማለትም, የቤተሰብ ታሪክ ካለዎት, ለበሽታው የበለጠ ተጋላጭ ይሆናሉ. ለዚህ ብሮንካይያል በሽታ ምንም አይነት መድሃኒት የለም፣ ነገር ግን በዘመናዊ ህክምናዎች ውጤታማ በሆነ መንገድ ሊታከም ይችላል እና ስለ አስም መንስኤዎች ተጨማሪ ጥናቶችን ማግኘቱን ቀጥሏል።

አስም ጀነቲካዊ ነው?

የአስም መንስኤ ምን እንደሆነ ለማወቅ መፈለግ ቀላል ነው። ውስብስብ በሽታ ነው እና ትክክለኛው መንስኤ እስካሁን በውል ባይታወቅም, ጥናቶች እንደሚያሳዩት ሁለቱም ዘረመል (ከወላጆችዎ የሚወርሱት) እና የአካባቢ ሁኔታዎች ናቸው.

አስም ያለባቸው ወላጆች ያሏቸው ልጆች ራሳቸው የመጋለጥ እድላቸው ሰፊ ነው። አንድ ወላጅ አስም ካለባቸው፣ ሀ 25% እድል (1 ከ 4) [1] ልጃቸውም እንዲሁ። ሁለቱም ወላጆችህ ካላቸው፣ ይህ አደጋ ወደ 50% (1 በ 2) ይጨምራል። እንዲሁም እንደ ኤክማኤ፣ ድርቆሽ ትኩሳት ወይም የምግብ አለርጂ ያሉ ሌሎች ተዛማጅ የአቶፒስ በሽታዎች የመያዝ ዕድላቸው ከፍተኛ ነው።

የጂኖች ተጽዕኖ በ ውስጥ ጎልቶ ይታያል መንትዮች ጥናቶች፣ [2] አስም ከበሽታው ጋር የቅርብ ዘመድ ባላቸው ሰዎች ላይ የመከሰት ዕድሉ ከፍተኛ መሆኑን ደርሰውበታል። ለተመሳሳይ መንትዮች የሁለቱም መንትዮች አስም የመያዛቸው እድላቸው ተመሳሳይ ካልሆኑ መንትዮች የበለጠ ነው። ግን ነው። 75% የበለጠ ሊሆን ይችላል [3] ከ 100% ዋስትና ይልቅ የአካባቢ ሁኔታዎችም ሚና እንደሚጫወቱ በማሳየት።

ይህ ማለት ግን ሌሎች የቤተሰብዎ አባላት ካለባቸው አስም ያጋጥማችኋል ማለት አይደለም፣ ነገር ግን ዘረመል ለበለጠ አደጋ ያጋልጣል። እንዲሁም ዘመዶችዎ ከአስም በሽታ ነጻ ከሆኑ በሽታው አያዳብርም ማለት አይደለም።

የአስም ጂን አለ?

አስም ጀነቲካዊ ሊሆን ቢችልም የአካባቢ ሁኔታዎችም እንዲሁ ሚና ይጫወታሉ። እንደ ሌሎች የተወረሱ ሁኔታዎች, የለም ያላገባ ጂን ለአስም. ትውልድን ሊዘልል ስለሚችል ወላጆችህ ቢኖራቸው ለማዳበርም ዋስትና የለም። የዘረመል ጥናት ጠንካራ ሚና የሚጫወቱትን የተለያዩ የአስም ጂኖች ወይም የጂን ውህዶችን ለይቷል። እነዚህም DPP10፣ GRPA እና SPINK5 ያካትታሉ።

ጂኖሚክስ የእርስዎ ጂኖች ከአካባቢው ጋር እንዴት እንደሚገናኙ የሚያሳይ ጥናት ነው። ይህ ጥናት እንደሚያሳየው የበርካታ ጂኖች እርስበርስ መስተጋብር እና ከአካባቢያዊ ሁኔታዎች ጋር መቀላቀል የአስም በሽታ የመያዝ እድልን ይጨምራል። [4] የጂኖሚክ ምርምር ቀጣይነት ያለው እና ስለ አስም ውስብስብነት እና በእድገቱ ውስጥ ስላሉት የተለያዩ ምክንያቶች ጠቃሚ ግንዛቤን ይሰጣል። የአስም በሽታን የመጋለጥ እድልን የሚጨምሩ የአካባቢ ሁኔታዎች በቤት ውስጥ እና ከቤት ውጭ ሊሆኑ ይችላሉ. ለምሳሌ፣ ለሲጋራ ማጨስ፣ ለደካማ የአየር ጥራት፣ ለብክለት፣ ለቅዝቃዛ ሙቀት እና ለከፍተኛ እርጥበት መጋለጥ አደጋን ሊጨምር ይችላል።

በርካታ የጄኔቲክ ምክንያቶች ለአስም በሽታ የመጋለጥ እድልን ያጋልጡዎታል። እነዚህም የሚከተሉትን ያካትታሉ:

• የቤተሰብ ታሪክዎ
• የእርስዎ ወሲብ

አስም እና ወሲብዎ

ጥናቶች የአስም በሽታ መሆኑን አረጋግጠዋል ይበልጥ የተለመዱ [5] በትናንሽ ወንዶች ልጆች ላይ፣ ልጃገረዶች ግን ከጉርምስና በኋላ የመጠቃት እድላቸው ከፍተኛ ነው። አንዳንድ ባለሙያዎች ይህ ሊሆን የቻለው የወንዶች የአየር መተላለፊያ ከልጃገረዶች የአየር መተላለፊያዎች ያነሰ በመሆኑ የትንፋሽ አደጋን በመጨመር ሊሆን ይችላል ብለው ያምናሉ።

ወደ 20 ዓመት ገደማ, የአስም በሽታ መጠን በሴቶች እና በወንዶች ላይ ተመሳሳይ ነው. ነገር ግን፣ በ40 ዓመታቸው፣ ሴቶች ከወንዶች ይልቅ በአዋቂ-የመጀመሪያ አስም የመያዝ ዕድላቸው ከፍተኛ ነው። በተጨማሪም ሴቶች ከወንዶች ይልቅ ለከባድ አስም የመጋለጥ እድላቸው ከፍተኛ መሆኑን የሚጠቁሙ አንዳንድ መረጃዎች አሉ።

በዘር የሚተላለፍ አስም ማከም ይቻላል?

ምንም አይነት የአስም አይነት፣ በዘር የሚተላለፍ አስምም ይሁን የስራ አስም ለጭስ፣ ለአቧራ ወይም ለሌሎች ነገሮች በስራዎ በመጋለጥ የሚመጣ፣ ሙሉ በሙሉ ሊታከም የሚችል አይደለም። ሆኖም የሕመም ምልክቶችዎን በተሳካ ሁኔታ ለመቆጣጠር እና ለማከም የሚያገለግሉ በርካታ ውጤታማ መድሃኒቶች እና የአኗኗር ዘይቤዎች አሉ።

የጤና እንክብካቤ ቡድንዎ ከእርስዎ ጋር የሚስማማ የአስም ፕላን ለመፍጠር አብሮ ይሰራል። ይህ የተበጀ አካሄድ በጥሩ ሁኔታ ይሰራል፣ ምክንያቱም ሁለት የአስም በሽታዎች ተመሳሳይ አይደሉም እና ሰዎችን በተለያየ መንገድ ሊጎዱ ይችላሉ።

ስለወደፊቱ፣ የጄኔቲክ እውቀት እና ምርምር መጨመር የበለጠ ለግል የተበጀ ህክምና እና ሊሆን ይችላል። ፋርማኮጄኔቲክስ [4] ለአስም በሽታ። ይህ ማለት የአስም ሕክምናዎች በግለሰብ ደረጃ ለእርስዎ በተሻለ ሁኔታ ሊበጁ ይችላሉ፣ እና የእርስዎ የዘረመል መረጃ ለአንዳንድ ሕክምናዎች እንዴት ምላሽ እንደሚሰጡ አስቀድሞ ለመተንበይ ሊያገለግል ይችላል።

ለመጨረሻ ጊዜ የተስተካከለው 10/06/2024