በአየር መንገዶቹ ላይ ተጽዕኖ የሚያሳድር ሥር የሰደደ የሳንባ በሽታ አስም በሁሉም ዕድሜ ላይ ባሉ ሰዎች ላይ ሊከሰት ይችላል ፡፡ በአንዳንድ ሁኔታዎች የአስም ህመም ምልክቶች ቀላል ሊሆኑ እና በአስም መድኃኒቶች በደንብ ቁጥጥር ይደረግባቸዋል ፡፡ ለሌሎች ምልክቶች ምልክቶች በጣም የከፋ እና በዕለት ተዕለት ሕይወት እና ሥራ ላይ ደካማ ውጤት ሊያስከትሉ ይችላሉ ፡፡ አስም እና ሌሎች አስጊ ሁኔታዎች በቤተሰብ ውስጥ ሊሰሩ ይችላሉ ፣ ማለትም የሁኔታው የቤተሰብ ታሪክ ካለዎት እሱን የመያዝ ዕድሉ ከፍተኛ ነው ፡፡
ለዚህ ስለ ብሮንካይስ ሁኔታ ምንም ዓይነት ፈውስ የለውም ፣ ግን በዘመናዊ ሕክምናዎች ውጤታማ በሆነ መንገድ ሊተዳደር ይችላል ፣ እናም ምርምር ስለ አስም መንስኤዎች የበለጠ መገኘቱን ቀጥሏል።
አስም በዘር የሚተላለፍ ወይም አካባቢያዊ ከሆነ እና አስም በቤተሰብ ውስጥ ሊሽከረከር ይችላል በሚለው ሀሳብ ውስጥ እውነት ካለ ያንብቡ ፡፡
አስም በዘር የሚተላለፍ ነው?
የአስም በሽታ መንስኤ ምን እንደሆነ ለማወቅ መጓጓት ለመረዳት ቀላል ነው ፡፡ ይህ የተወሳሰበ በሽታ ነው እናም ትክክለኛው መንስኤ አሁንም ባይታወቅም ፣ ጥናቱ እንደሚያመለክተው ዘረ-መል (ጅን) እና አካባቢያዊ ሁኔታዎችም ይሳተፋሉ ፡፡
አስም ያለባቸው ወላጆች ያሏቸው ልጆች ራሳቸው የመጋለጥ እድላቸው ሰፊ ነው። አንድ ወላጅ አስም ካለባቸው፣ ሀ 25% እድል ልጃቸው እንዲሁ ይሆናል ፡፡ ሁለቱም ወላጆችዎ ካሉት ይህ አደጋ ወደ 50% ከፍ ይላል ፡፡
የጂኖች ተጽዕኖ በ ውስጥ ጎልቶ ይታያል መንትዮች ጥናቶች፣ የአስም በሽታ በዘር የሚተላለፍ የቅርብ ዘመድ ባላቸው ሰዎች ላይ የመከሰት እድሉ ሰፊ እንደሆነ ያወቁ። ለተመሳሳይ መንትዮች ሁለቱም መንትዮች የአስም በሽታ የመያዝ እድላቸው ከማይሆኑ መንትዮች ይበልጣል ፡፡ ግን ነው 75% ሊሆን ይችላል ከ 100% ዋስትና ይልቅ ፣ የአካባቢ ሁኔታዎችም እንዲሁ ሚና እንዳላቸው በማጉላት ፡፡
የአስም ዘረመል አለ?
አስም ዘረመል ቢሆንም አካባቢያዊ ምክንያቶችም እንዲሁ ሚና ይጫወታሉ ፡፡ እንደሌሎች የወረሱት ሁኔታዎች ፣ የለም ያላገባ ጂን ለአስም በሽታ። ትውልድን ሊዘለል ስለሚችል ወላጆችዎ ቢኖራቸው ኖሮ እሱን ለማዳበር ዋስትናም የለም ፡፡ የዘረመል ምርምር የተለያዩ ነገሮችን ለይቷል አስም ጂኖች, ወይም የጂን ውስብስብ ነገሮች, ጠንካራ ሚና ይጫወታሉ. እነዚህ DPP10 ፣ GRPA እና SPINK5 ን ያካትታሉ ፡፡
ጂኖሚክስ ጂኖችዎ ከአከባቢው ጋር እንዴት እንደሚገናኙ ጥናት ነው ፡፡ የዘረመል ጥናት ቀጣይነት ያለው ሲሆን ስለ አስም ውስብስብነት እና በእድገቱ ውስጥ ስላሉት የተለያዩ ምክንያቶች ጠቃሚ ግንዛቤን ይሰጣል ፡፡ የአስም በሽታ የመያዝ አደጋን ከፍ የሚያደርጉ አካባቢያዊ ምክንያቶች በቤት ውስጥም ሆነ ከቤት ውጭ ሊሆኑ ይችላሉ ፡፡ ለምሳሌ ለሁለተኛ እጅ ጭስ ፣ ለአየር ጥራት ጉድለት ፣ ለብክለት ፣ ለቅዝቃዛ ሙቀት እና ለከፍተኛ እርጥበት መጋለጥ አደጋዎን ከፍ ሊያደርግ ይችላል ፡፡
ምርምር የሚያሳየው የበርካታ ጂኖች ጥምረት እርስ በርሳቸው እና ከአካባቢያዊ ሁኔታዎች ጋር በመተባበር የአስም በሽታ የመሆን እድልን ከፍ ያደርገዋል ፡፡
አስም የጄኔቲክ ምክንያቶች
በርካታ የጄኔቲክ ምክንያቶች ለአስም በሽታ የመጋለጥ እድሉ ከፍተኛ ነው ፡፡
እነዚህም የሚከተሉትን ያጠቃልላሉ:
- የቤተሰብ ታሪክዎ
- የእርስዎ ፆታ.
አስም እና የቤተሰብ ታሪክ
በርካታ ጥናቶች ያንተን የቤተሰብ ታሪክ ለአስም እድገት አደገኛ ሁኔታ ሊሆን ይችላል ፡፡ ከወላጆችዎ ወይም ከወንድሞቻችሁ ወይም እህቶቻችሁ አንዱ አስም ካለበት እርስዎም የመያዝ ዕድሉ ከፍተኛ ነው ፡፡ ሁለቱም ወላጆችዎ አስም ካለባቸው ታዲያ ይህ አደጋ የበለጠ ይጨምራል። እንዲሁም እንደ ኤክማ ፣ የሣር ትኩሳት ወይም የምግብ አለርጂ ያሉ ሌሎች ተዛማጅ የ atopic ሁኔታዎች የመያዝ ዕድሉ ሰፊ ነው ፡፡
ይህ ማለት ሌሎች የቤተሰብዎ አባላት ካለባቸው በእርግጠኝነት የአስም በሽታ ይይዛሉ ማለት አይደለም ፣ የዘር ውርስ ለከፍተኛ አደጋ ተጋላጭ ነው ፡፡ እንዲሁም ዘመዶችዎ በሙሉ ከአስም በሽታ ነፃ ከሆኑ ሁኔታውን አያሳድጉም ማለት አይደለም ፡፡
አስም እና ጾታ
ጥናቶች የአስም በሽታ መሆኑን አረጋግጠዋል ይበልጥ የተለመዱ በወጣት ወንዶች ልጆች ውስጥ ሴቶች ልጆች ከጉርምስና ዕድሜ በኋላ የመያዝ ዕድላቸው ከፍተኛ ነው ፡፡ አንዳንድ ባለሙያዎች እንደሚያምኑት ይህ ሊሆን የቻለው የወንዶች የአየር መተላለፊያ መንገዶች ከሴት ልጆች የአየር መተላለፊያ መንገዶች ያነሱ በመሆናቸው አተነፋፈስ የመፍጠር አደጋን በመጨመር ነው ፡፡
ወደ 20 ዓመት ገደማ ሲደርስ የአስም መጠን በሴቶች እና በወንዶች ተመሳሳይ ነው ፡፡ ሆኖም እስከ 40 ዓመት ዕድሜ ድረስ ሴቶች የመያዝ ዕድላቸው ሰፊ ነው የጎልማሳ-አስም በሽታ ከወንዶች ይልቅ ፡፡ ሴቶች ከወንዶች ይልቅ ለከባድ የአስም በሽታ የመጋለጥ እድላቸው ሰፊ መሆኑን የሚጠቁም አንዳንድ መረጃዎችም አሉ ፡፡
በዘር የሚተላለፍ የአስም በሽታ ሊድን ይችላል?
በስራዎ አማካኝነት በጢስ ፣ በአቧራ ወይም በሌሎች ንጥረ ነገሮች መጋለጥ ምክንያት ምንም አይነት የአስም ዓይነቶች ፣ በዘር የሚተላለፍ የአስም ይሁን የሙያ አስም ቢሆን ሙሉ በሙሉ የሚድኑ ናቸው ፡፡ ሆኖም ምልክቶችዎን በተሳካ ሁኔታ ለመቆጣጠር እና ለማከም የሚያገለግሉ በርካታ ውጤታማ መድሃኒቶች እና የአኗኗር ዘይቤዎች አሉ ፡፡
ዶክተርዎ ወይም የአስም ነርስ ለእርስዎ የሚስማማዎትን የአስም ህክምና እቅድ ለማዘጋጀት ከእርስዎ ጋር አብረው ይሰራሉ ፡፡ ይህ የተስተካከለ አካሄድ በጥሩ ሁኔታ ይሠራል ፣ ምክንያቱም ሁለት የአስም በሽታዎች ተመሳሳይ አይደሉም እንዲሁም ሰዎችን በተለያዩ መንገዶች ይነካል ፡፡
የአስም በሽታ ዘመናዊ ሕክምናዎች ምልክቶችን ለማስታገስ እና እንዳይከሰቱ ለማቆም በመሞከር ላይ ያተኩራሉ ፡፡ የአስም እስትንፋስ ለዚህ በተለምዶ የታዘዙ ናቸው ፡፡ የሚከሰቱትን የአስም በሽታ ምልክቶች ለማስታገስ ማስታገሻ እስትንፋስ (በተለምዶ ሰማያዊ) ጥቅም ላይ ሊውል ይችላል ፣ ግን የበሽታ መከላከያ ምልክቶችን ለመከላከል የመከላከያ እስትንፋስ (በተለምዶ ቡናማ) ታዝዘዋል ፡፡ በአንዳንድ ሁኔታዎች ጥምር እስትንፋስ በመባል የሚታወቀውን ሁለቱንም የሚያደርግ እስትንፋስ ሊታዘዝልዎ ይችላል ፡፡
እስትንፋስዎን እንዴት እና መቼ እንደሚወስዱ ዶክተርዎ ምክር ይሰጣል ፡፡ ቡናማ እስትንፋስ በተለምዶ በየቀኑ ጥቅም ላይ ይውላል ፣ ግን ሰማያዊ እስትንፋስን ብቻ መጠቀም የሚያስፈልግዎ አልፎ አልፎ ነው ፣ በተለይም የአስም ህመም ምልክቶች በተሻለ የሚተዳደሩ በመሆናቸው ፡፡
አንዳንድ ጊዜ ጽላቶች ታዝዘዋል ፣ በተለይም እስትንፋሶች ብቻ ምልክቶችዎን ሙሉ በሙሉ የማይቆጣጠሩ ከሆነ ፡፡
እንዲሁም እስትንፋስዎን ከመጠቀም እና በሐኪምዎ በሚመራው መሠረት መድሃኒት ከመውሰድ ጋር ተያይዘው ሊወስዷቸው የሚችሏቸው ተግባራዊ የአኗኗር ዘይቤዎች አሉ ፡፡
እነዚህም የሚከተሉትን ያጠቃልላሉ:
- አዘውትሮ የአካል ብቃት እንቅስቃሴ ማድረግ - የአስም በሽታዎ ከተቆጣጠረ በኋላ መደበኛ የአካል ብቃት እንቅስቃሴ ጠቃሚ ነው
- ጤናማ ምግብ መመገብ - ብዙ ትኩስ ፍራፍሬዎችን እና አትክልቶችን የያዘ የተመጣጠነ ምግብ ይመከራል; ከመጠን በላይ ክብደት የአስም በሽታን ሊያባብሰው ይችላል
- አለማጨስ - ማጨስ የታወቀ መበሳጨት ሲሆን ማጨስን ማቆም የሕመምዎን ድግግሞሽ እና ክብደት ሊቀንስ ይችላል ፡፡
ለወደፊቱ ፣ የጄኔቲክ ዕውቀትን እና ምርምርን ከፍ ማድረግ የበለጠ ግላዊነት የተላበሰ መድሃኒት ወደ ልማት ሊያመራ ይችላል ፋርማኮጄኔቲክስ ለአስም በሽታ ፡፡ ይህ ማለት የአስም ሕክምናዎች እንደግለሰብዎ በተሻለ ሁኔታ ሊስማሙ ይችላሉ ፣ እና የጄኔቲክ መረጃዎ ለአንዳንድ ሕክምናዎች ምን ምላሽ እንደሚሰጡ አስቀድሞ ለመተንበይ ሊያገለግል ይችላል ፡፡